Ayşe en Vedat kwamen via de bibliotheek in contact met de Dorpskamer. Daar vroegen ze naar vrijwilligerswerk en werden ze doorverwezen naar dit buurthuis, een plek die al snel vertrouwd aanvoelde. Inmiddels zijn ze er ruim een half jaar met zichtbaar plezier aan het werk als vrijwilliger. Elke dinsdag zorgen ze voor een warme sfeer: ze zetten koffie en thee, maken schoon en helpen bij de activiteiten. Ondertussen praten ze met bezoekers en oefenen ze de Nederlandse taal.
Een maand geleden organiseerden ze zelfs hun eerste eigen activiteit: een kookmiddag. Ayşe laat trots de foto’s zien waarop lange tafels vol schalen te zien zijn met een romig gerecht. “Pudding Noah”, vertelt ze lachend. Een typisch Turks nagerecht van granen, gedroogd fruit, suiker en kaneel. Een gerecht dat vaak wordt gemaakt om te delen. Het is een mooie manier om een stukje van haar cultuur te delen; eten is voor Ayşe namelijk een taal op zich, een manier om verbinding te maken. Ook vandaag stond de tafel weer vol met haar koekjes.
Meer zelfvertrouwen
"Hier werken heeft mij zelfvertrouwen gegeven", vertelt Ayşe trots. Vedat glimlacht en corrigeert haar zacht: "Meer zelfvertrouwen, je had het namelijk al". De vrijwilligers om hen heen knikken instemmend. Sinds Ayşe elke dinsdag in de ontmoetingsruimte werkt, durft ze vaker Nederlands te spreken. Ze maakt hierdoor steeds makkelijker contact met anderen en kan mensen makkelijker helpen.
Het gevoel van vertrouwen sluit goed aan bij hun achtergrond. In Turkije hadden Ayşe en Vedat een eigen kiosk; hier verkochten ze kranten, broodjes en kleine dagelijkse benodigdheden. Al was het vooral een ontmoetingsplek voor de buurt. De kiosk was een plek waar buurtbewoners even bleven hangen voor een praatje of een luisterend oor.
Klaarstaan voor anderen is daarom erg vanzelfsprekend voor hen allebei. Deze mentaliteit nemen ze nu mee naar het buurthuis in Loon op Zand, waar ze opnieuw iets kunnen betekenen voor de mensen om hen heen.
Het leven in Turkije
Ayşe en Vedat leerden elkaar 25 jaar geleden kennen. Vedat werkte in het begin van hun relatie lange tijd in het bouw- en aannemersbedrijf van zijn familie, terwijl Ayşe zorgde voor het gezin en daarnaast parttime werkte voor een voedselbedrijf. Samen kregen ze twee kinderen.
Helaas werd in 2016 het bouwbedrijf van de familie door de Turkse overheid in beslag genomen. Voor het stel betekende dit een periode van grote onzekerheid en financiële problemen. Helaas bleef het daar niet bij en werd Vedat veroordeeld tot 16 maanden gevangenisstraf vanwege zijn politieke overtuigingen en betrokkenheid bij de Gülen-beweging.
Na zijn vrijlating vond Vedat tijdelijk werk in de supermarkt van een vriend die hij in de gevangenis had leren kennen. Toch bleef hun bestaan onzeker en voelden ze de druk van de politieke onderdrukking.
Onderdrukking van Gülen-aanhangers in Turkije
Na de mislukte staatsgreep van 2016 treedt de Turkse regering streng op tegen critici en vermeende tegenstanders. Journalisten, Koerdische activisten en leden van oppositiebewegingen lopen risico op vervolging.
Veel mensen die in verband worden gebracht met de Gülen-beweging, een netwerk dat wereldwijd actief is in onderwijs, media en maatschappelijke organisaties, worden hard getroffen. Door de voortdurende onderdrukking raken veel mensen hun werk kwijt, worden ze vastgezet en moeten ze hun land verlaten om veilig te zijn.
In 2024 dienden Turkse burgers ongeveer 46 835 asielaanvragen in bij EU-landen, wat hen de vierde grootste groep maakte onder alle asielzoekers in Europa (bron: Eurostat)
Eigen kiosk
Vastbesloten om hun situatie te verbeteren, openden Ayşe en Vedat met een lening van een vriend hun eigen kiosk in het levendige hart van de kuststad Zonguldak. Op de dag dat ze openen trakteren ze buurtbewoners op een gratis kopje koffie. “Het was leuk om daar te werken, omdat we allebei makkelijk in contact kwamen met verschillende mensen, van dorpelingen tot stadsbewoners”, vertelt Vedat enthousiast.
Toch zat er ook een zware kant aan hun dagelijkse werk. Ze werkten zeven dagen per week en hadden zelden tijd om echt even tot rust te komen. Vakantie zat er simpelweg niet in, want het werk ging altijd door. De groeiende onderdrukking maakte het bovendien onmogelijk om ander werk te vinden. “We hadden geen andere keuze dan hard door te werken, om onszelf te beschermen”, leggen Vedat en Ayşe uit.
Na 3,5 jaar hun eigen kiosk te hebben gerund, moesten ze deze in 2023 abrupt sluiten. Hun politieke overtuigingen en betrokkenheid bij de Gülen-beweging leidden tot extreme beschuldigingen en stigmatisering. “We leefden constant in angst voor arrestatie. Ons leven, onze vrijheid en veiligheid stonden elke dag op het spel.”
Ze verlieten hun huis, bezittingen en dierbaren en begonnen aan een onzeker leven in een asielzoekerscentrum in Nederland. Stap voor stap overwonnen Ayşe en Vedat deze onzekere periode en begonnen ze hun leven opnieuw.
Nederlandse cultuur leren kennen
Sinds ze bij de Dorpskamer actief zijn, hebben ze veel geleerd over de Nederlandse cultuur: van het vieren van Koningsdag tot het meedoen aan een buurtbingo. Ze ontdekken nieuwe gewoontes, proeven onbekende gerechten en leren hoe belangrijk vrijwilligerswerk in Nederland wordt gevonden.
De vrijwilligers om hen heen spreken vol lof over hen. Ze bewonderen hoe hard Ayşe en Vedat werken en hoeveel moeite ze doen om Nederlands te leren. "Volgende week woensdag staat Ayşe voor het eerst helemaal zelf als gastvrouw in de Dorpskamer", vertelt een collega-vrijwilliger trots.
Van een kiosk in Turkije naar een buurthuis in Loon op Zand: het verhaal van Ayşe en Vedat laat zien wat er mogelijk is wanneer twee mensen elkaar onvoorwaardelijk blijven steunen. In hun liefde en vertrouwen naar elkaar vonden ze de kracht om opnieuw te beginnen. Inmiddels bouwen ze samen aan een toekomst die verder gaat dan hun eigen verhaal: een plek waar anderen zich gezien en welkom voelen.
